Zagospodarowanie okolic Targu Maślanego to szansa na przywrócenie historycznej świetności zapomnianego już zakątka Gdańska. Dziś, 8.09.2017 podpisano umowę na rewitalizację budynków położonych przy Targu - dawnego Gimnazjum Miejskiego przy ul. Lastadia 2 oraz bursy przy ul. Lastadia 41. Prace będą trwać prawie dwa lata, wykona je firma Polaqua.

Historia Starego Przedmieścia sięga co najmniej lat 30 XIV wieku i wiąże się z przemysłem  stoczniowym rozwijającym się dzięki wodom Motławy w okolicach dzisiejszej ulicy Lastadia. Nazwa Lastadia  to słowo wywodzące się z języka flamandzkiego, oznacza miejsce wyładunku towarów. Dla członków Hanzy Lastadia oznaczała miejsce budowy statków i plac, na którym obciążano je towarami i balastem.  Pierwsza wzmianka o gdańskiej Lastadii pochodzi z 1364 roku- oznaczała przystań portową, później stocznie. Lastadia obejmowała wówczas obszar około 9 tysięcy m². Teraz ta część Gdańska nazywana jest Starym Przedmieściem, a pas terenu nad Motławą wraz z przebiegającą jego skrajem ulicą- Lastadia. Ponad 367 lat temu w okolicach opisywanej  ulicy powstał Targ Maślany- jako miejsce hurtowego handlu masłem, które było dostarczane przede  wszystkim drogą wodą przez Motławę. W połowie XIX wieku władze miasta postanowiły zlikwidować funkcję handlową miejsca, na rzecz budowy Gimnazjum Miejskiego. Budynek został oddany do użytku w 1837 roku. Kilkanaście lat później wybudowano gmach Naddyrekcji Poczty Królewskiej (ul. Lastadia41). Powstał także zieleniec, w którego centrum ustawiono fontannę Wintera. Upamiętniała ona założenie wodociągów w mieście.

- W XIX wieku plac uznawany był jako najbardziej elegancki plac Gdańska. Tętnił życiem i był wizytówką naszego miasta. Mało kto wie, że przez pewien czas był nazywany Placem Wintera, na cześć wybitnego burmistrza, dzięki któremu prowincjonalny wówczas Gdańsk został przekształcony w nowoczesne miasto- wyjaśnia Paweł Adamowicz- prezydent miasta Gdańska.

Zrewitalizowany zostanie budynek dawnego Gimnazjum i budynek Bursy. Zadanie inwestycyjne będzie polegało na przebudowie dwóch zabytkowych budynków, zagospodarowania terenu w postaci dróg dojazdowych, parkingu dla samochodów osobowych oraz rozbiórki budynku przy ul. Lastadia 1 w Gdańsku. W obu budynkach powstaną windy, wymieniona zostanie stolarka okienna i przeprowadzona izolacja fundamentów.  Wszystkie ściany nośne: zewnętrzne i wewnętrzne zostaną wzmocnione za pomocą mikropali. Dzięki unijnej dotacji możliwa będzie kompleksowa termomodernizacja i podniesienie efektywności energetycznej, co pozwoli w przyszłości zmniejszyć koszty eksploatacji obiektów. Ocieplenie zostanie wykonane od wewnątrz, a  ceglana elewacja  odrestaurowana. W budynku dawnego gimnazjum przywrócony zostanie historyczny płaski dach. W miejsce poddasza użytkowego  zostanie utworzona dodatkowa kondygnacja.  Wnętrze zostanie w większości przebudowane m.in. nastąpi wymiana nieoryginalnych stropów. Zachowane zostaną stropy kolebkowe, a stropy nad sienią i w korytarzach wzmocnione. W budynku przy Lastadia 41 stropy zostaną zachowane i wzmocnione. Odrestaurowane zostaną elementy historycznej klatki schodowej i balustrady. Zakres prac obejmie wykonanie sieci i przyłączy sanitarnych, elektrycznych i teletechnicznych, usuniecie kolizji sieci i przyłączy, zagospodarowanie terenu oraz przebudowę chodników i budowę oświetlenia ulicznego. Wszystkie prace będą prowadzone z uwzględnieniem historycznej wartości budynków, pod nadzorem konserwatorskim.

W wyniku przebudowy zostanie odsłonięta północna ściana szczytowa gmachu dawnego Gimnazjum Miejskiego. - Jednym z zasadniczych elementów rewaloryzacji budynku będzie odtworzenie pierwotnego, historycznego kształtu ściany szczytowej. Ponadto będzie możliwe przywrócenie budynkowi płaskiego dachu- wyjaśnia Renata Wiśniowska Dyrektorka ds. inwestycji w spółce Gdańskie Wody.

Najprawdopodobniej pod koniec XIX wieku pomiędzy Gimnazjum Miejskim, a nieistniejącym już budynkiem mieszkalnym, w miejscu bramy przejazdowej dobudowano kamienicę- jako obiekt uzupełniający. Najpierw, jako plomba parterowa, następnie dobudowano kolejne kondygnacje. W toku prac inwestycyjnych budynek zostanie rozebrany.

- Konstrukcja budynku nie jest przystosowana do obecnego natężenia ruchu na Podwalu Podmiejskim. Na stan budynku negatywnie wpływa również brak niezależnej ściany szczytowej od strony dawnego Gimnazjum, a także brak odrębnych fundamentów. Podczas II Wojny Światowej kamienica została poważnie zniszczona, a następnie, w latach 50. XX wieku, odbudowana. Straciła jednak część zdobień elewacji. Jak wynika z ekspertyz budowlanych, rozbiórka budynku kamienicy jest konieczna. - wyjaśnia Renata Wiśniowska. 

Wykonawcą prac będzie firma Polaqua. Koszt inwestycji netto wynosi 39 027 229,27 zł z czego 7,8 mln zł to środki unijne. Pozostałe koszty inwestycji zostaną pokryte z obligacji wyemitowanych na rewitalizację. Budynki zostaną przeznaczone na cele biurowe. Miasto Gdańsk i Spółka Gdańskie Wody już teraz starają się o pozyskanie kolejnych funduszy unijnych na rewitalizacje Targu Maślanego sąsiadującego z budynkami.

Historia:

Do 1920 Gimnazjum Miejskie było najbardziej ekskluzywną szkołą średnią w Gdańsku, ze specjalnie dobieraną kadrą pedagogiczną. W roku 1829 Zarząd Miasta pod budowę siedziby szkoły kupił parcelę po byłych składach drewna. Gmach zaprojektował architekt Carl S. Held, natomiast fasada została przeprojektowana przez berlińskiego architekta Friedricha Schinkla. Całość została zbudowana w stylu neogotyckim. Gmach otrzymał tablicę z napisem Artium Liberalium atudiis sacrum (Przybytek studiów nauk wyzwolonych). Ceglana elewacja została ozdobiona  pilastrami i gzymsami.

Budynek przy ul. Lastadia 41 w Gdańsku został wzniesiony w latach 1875-1878 jako budynek dyrekcji poczty. W wyniku działań wojennych w 1945 roku budynek został uszkodzony i w większości wypalony. Gmach został jednak odbudowany i oddany do użytku z przeznaczeniem na Internat Zespołu Szkół Przemysłu Spożywczego i Chemicznego. Od 2005 roku funkcjonował jako bursa Gdańska. Budynek został wzniesiony w stylu neogotyckim z licznymi zdobieniami w postaci łuków, pilastrów, kolumn i gzymsów, a także maswerków wykonanych z kształtek ceramicznych. Konsole pilastrów i głowice kolumn są zdobione ceramicznymi kształtkami o motywach roślinnych i zwierzęcych. Północne szczytnice nad wejściem zdobią pozostałości istniejącej  tam rozety., która stała się inspiracją do stworzenia Ponad dach wystają sterczyny, które utraciły zwieńczenie. Na dachu występują lukarny, które, podczas odbudowy dachu po zniszczeniu w trakcie II wojny światowej zostały zlokalizowane niżej niż historyczne.

URZĄD MIEJSKI W GDAŃSKU