Rok 2013 to m.in. rok wydarzeń i koncertów związanych z obchodami jubileuszu 80. urodzin Krzysztofa Pendereckiego oraz 70. urodzin uznanej, gdańskiej kompozytorki Elżbiety Sikory. Z tej okazji, Filharmonia Bałtycka im. F. Chopina w Gdańsku, przygotowała specjalny koncert jubileuszowy, który odbędzie się 8 listopada 2013 r. Orkiestrę Symfoniczną Polskiej Filharmonii Bałtyckiej poprowadzi znakomity holenderski dyrygent Jurjen Hempel. Solistką tego wyjątkowego koncertu będzie Alina Mleczko (saksofon). Wraz z Orkiestrą Symfoniczną PFB artyści wykonają Koncert na saksofon i orkiestrę - Michelangelo Elżbiety Sikory oraz IV Symfonia Adagio Krzysztofa Pendereckiego. Na przekór jednak tytułowi, koncert otworzy wykonanie Poematu Symfonicznego „Od kołyski aż po grób” jednego z najwybitniejszych postaci romantyzmu F. Liszta…
Romantyczny poemat, będzie stanowił doskonałe wprowadzenie do pozostałej części programu. To Liszt właśnie wymyślając poemat symfoniczny doszedł do wniosku, że klasyczne zasady muzyki nie są już istotne, a myśl muzyczną należy rozwijać według wyobraźni i emocji, nie utartych schematów. Tymczasem, o bohaterach listopadowego wieczoru można powiedzieć wiele, ale na pewno nie to, że trzymają się utartych schematów!
Krzysztof Penderecki to kompozytor, którego w zasadzie przedstawiać nie trzeba. W jednym z wywiadów wspomniał, że pilnował się, żeby nie zostać kompozytorem muzyki filmowej. Napisał muzykę do m.in. "Rękopisu znalezionego w Saragossie" Wojciecha Jerzego Hasa. Odmówił nawet samemu Stanleyowi Kubrickowi, który namawiał go na współpracę przy "Lśnieniu". Ostatecznie, Kubrick wykorzystał gotowe utwory Pendereckiego np. w scenie, kiedy Jack Nicholson biegnie z siekierą, rozbrzmiewa muzyka sakralna autorstwa Pendereckiego. Tym razem, podczas jubileuszowego koncertu w Filharmonii Bałtyckiej, wielbiciele talentu artysty będą mieli okazję wysłuchać Symfonii nr 4 Adagio. To szczególna pozycja w twórczości Pendereckiego. Kompozytor, posługuje się w niej własnymi, wypracowanymi przez lata środkami technicznymi, serwując słuchaczom muzykę symfoniczną w najlepszym wydaniu.
Listopadowy koncert to także okazja do uczczenia kolejnego zacnego jubileuszu – 70 urodzin zasłużonej dla Gdańska kompozytorki Ewy Sikory. Jej droga od ukończenia Liceum Muzycznego w Gdańsku do międzynarodowej kariery i nagród była tyle błyskawiczna, co imponująca. Od 1981 roku mieszka we Francji. Jako stypendystka Rządu Francuskiego uczestniczyła w kursie muzyki komputerowej w IRCAM i studiowała kompozycję u Betsy Jolas w Paryżu. Była stypendystką miasta Mannheim, a także Fundacji Kościuszkowskiej, studiując muzykę komputerową w Center for Computer Research for Music and Acoustics (CCRMA) na Uniwersytecie Stanford pod kierunkiem Johna Chowninga. Prowadziła przez lata zajęcia z dziedziny muzyki elektroakustycznej w Konserwatorium w Angouleme oraz w tamtejszej Szkole Sztuk Pięknych. Jest laureatką Konkursu Młodych ZKP (1978, wyróżnienie za ...według Pascala), Konkursu im. Webera w Dreźnie (1978, II nagroda za operę kameralną Ariadna), Konkursu Muzyki Elektroakustycznej w Bourges (1980, wyróżnienia za The Waste Land i Listy do M., 1999, Prix Magistere za Aquamarina) oraz konkursu dla kompozytorek w Mannheim (1982, I nagroda za Guernikę). Elżbieta Sikora otrzymała dwie nagrody SACEM w 1994 roku: Prix Pedagogique za utwór Chant’Europe oraz jedną z najcenniejszych: Prix du Printemps za całokształt twórczości. Wśród wyróżnień przyznanych artystce w ostatnich latach warto wymienić tytuł „Chevalier dans l’ordre des Arts et des Lettres”, otrzymany od Ministra Kultury Francji. Jej twórczość cieszy się niesłabnącym uznaniem publiczności, o czym z pewnością świadczy nagroda „Sztorm Roku”, otrzymana w plebiscycie Gazety Wyborczej za Koncert Oliwski. Utwory Elżbiety Sikory wykonywane są na całym świecie. Wiele z nich ukazało się na płytach. Tym razem, na scenie Polskiej Filharmonii Bałtyckiej zabrzmi Koncert na saksofon i orkiestrę – Michelangelo jej autorstwa. Jego wykonanie przy tak radosnej, jaką jest jubileusz okazji wydaję się jak najbardziej trafiony. W założeniu kompozytorki, utwór Michelangelo jest darem, który ma zachwycać i sprawiać przyjemność publiczności. Nie ma tu brzmieniowych fajerwerków, eksperymentów artykulacyjnych ani nieokiełznanej fantazji formalnej. Artystka nadaje w kompozycji priorytet melodii o zmiennej temperaturze emocji. Jak stwierdził kiedyś, pisząc o utworze na łamach „Ruchu Muzycznego” Daniel Cichy: „Czynnik harmoniczny i rytmiczny schodzi na dalszy plan, pełni rolę służebną. Orkiestra jedynie plami partyturę, rzuca brzmieniowy cień, barwowo kontrapunktuje wymagającą partię solisty.” I to właśnie w niej nie brak wirtuozerii ani zadań testujących wrażliwość saksofonisty. Alina Mleczko – znana m.in. jako jedyna koncertująca saksofonistka w Polsce bez problemu powinna im podołać. Warto wspomnieć, że amerykański magazyn "Saxophone Journal” poświęcił jej artykuł monograficzny w wydaniu, dedykowanym najwybitniejszym saksofonistom świata!
Artyści wystąpią pod batutą niezwykle cenionego, holenderskiego dyrygenta Jurjena Hampela. Jego doskonała reputacja dyrygenta muzyki współczesnej doprowadziła go do współpracy z zespołami takimi, jak London Sinfonietta czy Dutch Wind Ensemble. Ponadto, regularnie koncertuje z m.in. z Radio Philharmonic Orchestra oraz Orkiestrą Filharmonii w Helsinkach, a także gościnnie występuje z BBC Symphony Orchestra.
Zapowiada się więc na to, że koncert pt „Mistrzowie współczesności” zaplanowany na 8 listopada w Polskiej Filharmonii Bałtyckiej będzie zarówno pod względem repertuaru, jak i biorących w nim udział artystów wydarzeniem najwyższej artystycznej próby. Czy potrzeba lepszej rekomendacji?
MISTRZOWIE WSPÓŁCZESNOŚCI
Koncert Jubileuszowy Krzysztofa Pendereckiego i Elżbiety Sikory
Termin: 08/11 piątek, godz. 19:00
Sala koncertowa na Ołowiance
Jurjen Hempel dyrygent
Alina Mleczko saksofon
Orkiestra Symfoniczna PFB
program
Ferenc LISZT Poemat symfoniczny Od kołyski aż po grób
Elżbieta SIKORA Koncert na saksofon i orkiestrę – Michelangelo
Krzysztof PENDERECKI Symfonia nr 4 Adagio
BACKGROUND
ELŻBIETA SIKORA Ukończyła Liceum Muzyczne w Gdańsku w 1963 roku. Otrzymała następnie dyplom na Wydziale Reżyserii Muzycznej w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Warszawie. W latach 1968-70 studiowała muzykę elektroakustyczną w Paryżu, w Groupe de Recherchers Musicales, pod kierunkiem Pierre’a Schaeffera i Francois Bayle’a. Po powrocie do Warszawy odbyła w tamtejszej uczelni studia kompozytorskie u Tadeusza Bairda i Zbigniewa Rudzińskiego. W czasie studiów, wraz z Krzysztofem Knittlem i Wojciechem Michniewskim, utworzyła grupę kompozytorską KEW, z którą występowała na koncertach w Polsce, Szwecji, Austrii i RFN.
Od 1981 roku mieszka we Francji. Jako stypendystka Rządu Francuskiego uczestniczyła w kursie muzyki komputerowej w IRCAM i studiowała kompozycję u Betsy Jolas w Paryżu. Była stypendystką miasta Mannheim, a także Fundacji Kościuszkowskiej, studiując muzykę komputerową w Center for Computer Research for Music and Acoustics (CCRMA) na Uniwersytecie Stanford pod kierunkiem Johna Chowninga. Prowadziła przez lata zajęcia z dziedziny muzyki elektroakustycznej w Konserwatorium w Angouleme oraz w tamtejszej Szkole Sztuk Pięknych. Jest laureatką Konkursu Młodych ZKP (1978, wyróżnienie za ...według Pascala), Konkursu im. Webera w Dreźnie (1978, II nagroda za operę kameralną Ariadna), Konkursu Muzyki Elektroakustycznej w Bourges (1980, wyróżnienia za The Waste Land i Listy do M., 1999, Prix Magistere za Aquamarina) oraz konkursu dla kompozytorek w Mannheim (1982, I nagroda za Guernikę). Elżbieta Sikora otrzymała dwie nagrody SACEM w 1994 roku: Prix Pedagogique za utwór Chant’Europe oraz Prix du Printemps za całokształt twórczości. W 1996 roku otrzymała nagrodę ”Nouveau Talent Musique” SACD (Stowarzyszenie Autorów i Kompozytorów Dramatycznych) w Paryżu za operę Wyrywacz serc. W 1997 Elżbieta Sikora została odznaczona Krzyżem Kawalerskim Zasług Rzeczpospolitej, a w 1998 była wybrana «Osobowością Radia Gdańsk». W roku 2000 otrzymala „Künstlerinnenpreise” przyznaną przez miasto Heidelberg, w 2003 Wyróżnienie Specjalne Jury de l’Académie du Disque Lyrique w Paryżu za Le Chant de Salomon i Eine Rose als Stütze (CD Chant du Monde). W 2004 otrzymała od Ministra Kultury Francji tytuł „Chevalier dans l’ordre des Arts et des Lettres”, a w 2007 roku zdobyła nagrodę „Sztorm Roku” w plebiscycie Gazety Wyborczej za Koncert Oliwski.
Ferenc LISZT Poemat symfoniczny. Od kołyski aż po grób
Tę formę muzyczną wymyślił sam Liszt. Postanowił opowiadać w muzyce o czymś bardziej konkretnym, o jakichś przygodach, bohaterach, ideach. Doszedł do wniosku, że klasyczne zasady muzyki nie są już istotne, a myśl muzyczną należy rozwijać według wyobraźni i emocji, nie utartych schematów. Mimo że stanowiło to wówczas absolutne nowatorstwo, dziś „Poematy symfoniczne” nie brzmią ani dziwnie, ani bezsensownie. To muzyka dość barwna, emocjonalna, czasem bardziej poetycka, czasem bardziej teatralna.
Wzruszyć potrafi poemat symfoniczny „Od kołyski do grobu” składający się z trzech wyraźnych części: delikatnej „Kołyski”, dynamicznej „Walki o przetrwanie” oraz posępnego „Do grobu” . Wśród dzieł programowych Liszta najbardziej wyróżnia się zaś chyba „Heroide funebre”, utwór żałobny i wstrząsający, najbardziej ponure dzieło cyklu mistrza.
Źródło: http://wwr44.wordpress.com/2010/10/17/liszt-poematy-symfoniczne/
Elżbieta SIKORA Koncert na saksofon i orkiestrę-Michaengelo
W Koncercie na saksofon artystka nadaje priorytet melodii o zmiennej temperaturze emocji. Czynnik harmoniczny i rytmiczny schodzi na dalszy plan, pełni rolę służebną. Orkiestra jedynie plami partyturę, rzuca brzmieniowy cień, barwowo kontrapunktuje wymagającą partię solisty.. źródło:http://www.ruchmuzyczny.pl/PelnyArtykul.php?Id=76
Krzysztof Penderecki IV Symfonia Adagio
To szczególna pozycja w twórczości Pendereckiego. Kompozytor odchodzi w Adagiu od idei rozrachunku z tradycją, na rzecz stworzenia osobistej, indywidualnej kreacji. W IV Symfonii znika przede wszystkim fasadowość, poczucie, że utwór ma za zadanie wypełnienie misji. Posługując się własnymi, wypracowanymi przez lata środkami technicznymi, twórca odsłania słuchaczowi nigdy dotąd nie spotkany świat współczesnego symfonizmu. (…)
www.filharmonia.gda.pl
