Najlepsi pisarze, tłumacze literatury, krytycy oraz czytelnicy po raz drugi rozmawiać będą o literaturze i przekładzie – tym razem z języka angielskiego – podczas Gdańskich Spotkań Tłumaczy Literatury „Odnalezione w tłumaczeniu”.

Spotkania odbędą się w dniach 9 – 11 kwietnia 2015 roku w Gdańsku, m.in. w siedzibie Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego, Instytutu Kultury Miejskiej oraz na terenie Uniwersytetu Gdańskiego. Podczas przyszłorocznych Spotkań po raz pierwszy zostanie wręczona Nagroda Prezydenta Miasta Gdańska za Twórczość Translatorską im. Tadeusza Boya-Żeleńskiego.

Ten młody i nietypowy – bo poświęcony przede wszystkim sztuce translacji – festiwal literacki daje możliwość spojrzenia na literaturę z nieco innej perspektywy. Spotkania są punktem wyjścia do rozmów o świecie i dynamice zachodzących w nim zmian. Przekład, o którym mówimy, to z jednej strony intymna konfrontacja z tekstem, z drugiej zaś sposób budowania relacji między ludźmi, kulturami i gatunkami sztuki.

Druga edycja Gdańskich Spotkań Tłumaczy Literatury „Odnalezione w tłumaczeniu” zogniskuje się wokół przekładów literatury anglojęzycznej. Na zaproszenie Instytutu Kultury Miejskiej program spotkań budują uznane tłumaczki, które aktywnie działają na rzecz promocji przekładu: Magda Haydel, Urszula Kropiwiec i Justyna Czechowska. Dzięki różnym doświadczeniom, odrębnym zainteresowaniom i specjalizacjom udało im się stworzyć koncepcję, która w sposób ciekawy i szeroki odnosi się do zjawiska przekładu literackiego. Wśród przygotowywanych wydarzeń znajdą się otwarte dla publiczności dyskusje, wykłady, warsztaty i działania artystyczne. Festiwal odbywać się m.in. w Gdańskim Teatrze Szekspirowskim, Instytucie Kultury Miejskiej i na Uniwersytecie Gdański.

O tym, co w istocie znaczy tłumaczenie z języka angielskiego i – co za tym idzie – jak wielkim wyzwaniem jest stworzenie programu Spotkań opowiada Magda Heydel: - W tegorocznej edycji centralne miejsce zajmują literatury języka angielskiego: trudne do ogarnięcia w swoim bogactwie globalne zjawisko kulturowe, obszar językowy, w którym spotykają się ze sobą, zderzają i współżyją bardzo nieraz odległe kultury. Odpowiemy na pytanie jak je rozumieć, jak je w przekładzie różnicować, jak oddać im sprawiedliwość. Zapowiada także, że obokwątków literackich pojawi się wielokulturowość, polityka, socjologia, antropologia, a osobne miejsce na festiwalu przeznaczone będzie na dyskusję o tłumaczeniu literatury polskiej na angielski.

Gdański Teatr Szekspirowski nie bez przyczyny został wybrany na jedno z miejsc goszczących Spotkania. - Inauguracja Teatru Szekspirowskiego zainspirowała i poniekąd zobligowała nas do wprowadzenia do programu Spotkań zagadnień tłumaczenia dla teatru – mówi Urszula Kropiwiec. Przyjrzymy się przekładom Szekspira na język polski, szczególnie tym powstającym ostatnio. Ponieważ współczesna angielskojęzyczna dramaturgia jest silnie obecna na polskich scenach, nie ograniczymy się tylko do klasyki. Innym fascynującym zagadnieniem translatologicznym, które podejmiemy są adaptacje teatralne dzieł literackich.

W ramach tego bloku Odnalezionego w Tłumaczeniu dla adeptów przekładu przewidziane są warsztaty z reżyserami, aktorami i dramaturgami.

Bardzo ważnym elementem Spotkań są towarzyszące im warsztaty – o części edukacyjnej opowiada Justyna Czechowska: - Planujemy przeprowadzenie warsztatów z recenzentami, dziennikarzami i krytykami literackimi o tym, jak pisać o książkach w przekładzie – to temat niezmiernie ważny dla dalszego życia tłumaczeń literackich w Polsce.

W przygotowaniu są również kilkumiesięczne warsztaty translatorskie z języka angielskiego oraz zajęcia i warsztaty dla najmłodszych.

Podczas Spotkań poznamy również pierwszego laureata nowo ustanowionej Nagrody Prezydenta Miasta Gdańska za Twórczość Translatorską im. Tadeusza Boya-Żeleńskiego: - Wręczenie Nagrody będzie integralną częścią festiwalu – będzie też okazją do zaproszenia wybitnych tłumaczy, którzy znajdą się w grupie finalistów – mówi Aleksandra Szymańska, Dyrektor IKM. W ostatnim czasie pojawiło się wiele dyskusji o roli nagród literackich, ich przekładalności na promocję czytelnictwa czy sprzedaż książek, jednak bezsprzecznie nagrody pełnią rolę opiniotwórczą i krytyczną, zwłaszcza kiedy przyznawane są przez znakomite grona jurorskie - a z takim mamy tu do czynienia.

---

Więcej informacji o Spotkaniach znajduje się na stronie www.odnalezionewtlumaczeniu.pl oraz na profilu „Odnalezionego w tłumaczeniu” na Facebooku: https://www.facebook.com/odnalezionewtlumaczeniu.

Informacje o Nagrodzie Prezydenta Miasta Gdańska za Twórczość Translatorską im. Tadeusza Boya-Żeleńskiego (zgłoszenia do 30 września br): http://odnalezionewtlumaczeniu.pl/nagroda-dla-tlumacza/.

---

Autorki programu Gdańskich Spotkań Tłumaczy „Odnalezione w Tłumaczeniu” 2015

Magda Heydel (ur. 1969) - wykłada teorię i praktykę przekładu literackiego na Wydziale Polonistyki UJ, jest kierownikiem Podyplomowych Studiów dla Tłumaczy Literatury i redaktorką naczelną czasopisma „Przekładaniec” poświęconego zagadnieniom translatologii. Ostatnio wydała „Gorliwość tłumacza. Przekład poetycki w dziele Czesława Miłosza” oraz antologię „Polska myśl przekładoznawcza” (z P. Bukowskim). Tłumaczy literaturę języka angielskiego, m.in. Virginię Woolf, Josepha Conrada, Dereka Walcotta i Seamusa Heaneya. Laureatka nagrody Literatury na Świecie za przekład prozy.

Urszula Kropiwiec (1965) – menedżerka kultury i tłumaczka z języka hiszpańskiego. W latach 1999 – 2014 kierowała przedstawicielstwem Szwajcarskiej Fundacji dla Kultury Pro Helvetia w Europie Środkowo-Wschodniej. Opublikowała przekłady autobiografii Rainalda Arenasa „Zanim zapadnie noc” i dwóch książek innego kubańskiego dysydenta - Guillerma Cabrery Infante, „Ona śpiewała bolera” i „Moja wina, bo tańczyłem cza-czę”. Prowadziła zajęcia warsztatowe z przekładu literackiego na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie także współorganizowała konferencje translatologiczne „Między oryginałem a przekładem” i była współredaktorką serii pod tym samym tytułem.

Justyna Czechowska (ur. 1979) – literaturoznawczyni, animatorka kultury, tłumaczka ze szwedzkiego i norweskiego, autorka artykułów, antologii i wywiadów. Współzałożycielka Fundacji na rzecz Badań Literackich i Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury. Pracowała między innymi jako nauczycielka kreatywnego pisania i agentka literacka. Swoje przekłady publikowała w czasopismach w Polsce i w Skandynawii. Przełożona przez nią książka Kristin Berget "Der ganze Weg" była nominowana w drugiej edycji konkursu Europejski Poeta Wolności. Wraz z Piotrem Kieżunem prowadzi debaty na Poddaszu Kultury Liberalnej zatytułowane "Piątek: literatura!". Od 2009 roku związana z Duńskim Instytutem Kultury, a od 2014 także z wydawnictwem Marginesy.

Historia Spotkań

Gdańskie Spotkania Tłumaczy Literatury „Odnalezione w tłumaczeniu” mają formę festiwalu literackiego - wydarzenia odbywające się w jego ramach (rozmowy, warsztaty, panele dyskusyjne, akcje artystyczne) otwarte są dla szerokiej publiczności. Program pierwszej edycji Spotkań (25-27 kwietnia 2013) zbudowany został wokół literatury i języków skandynawskich. Debiut „Odnalezionego w tłumaczeniu” został bardzo wysoko oceniony przez media, środowisko literackie i licznie zgromadzoną publiczność, dowodząc, że festiwal tego typu jest potrzebny i ważny.

Wśród gości, którzy przyjęli nasze zaproszenie w 2013 r. znaleźli się najznamienitsi polscy i szwedzcy pisarze i tłumacze (m.in. Adam Zagajewski, AndersBodegård, Marek Bieńczyk, Szczepan Twardoch, Stefan Ingvarsson, Joanna Bator, Jerzy Jarniewicz, Adam Pomorski, Jacek Dehnel i wielu innych). Gwiazdą wydarzenia była szwedzka powieściopisarka Majgull Axelsson.

Spotkania odbywają się w trybie dwuletnim, naprzemiennie z Festiwalem Europejski Poeta Wolności. Jego organizatorami są Instytut Kultury Miejskiej.

Organizator: Instytut Kultury Miejskiej

Partnerzy: Stowarzyszenie Tłumaczy Literatury, Gdański Teatr Szekspirowski, Uniwersytet Gdański