W dniach 9-11 kwietnia Gdańsk odwiedzą znakomici tłumacze literatury, pisarze, akademicy i badacze przekładu, którzy spotkają się podczas drugiej edycji festiwalu „Odnalezione w tłumaczeniu” organizowanego przez Instytut Kultury Miejskiej. Będą rozmawiać m.in. o przekładach literatur języka angielskiego, sytuacji literatury polskiej na rynku anglojęzycznym, czy tłumaczeniach dla teatru. W programie znajdują się panele dyskusyjne z udziałem m.in.: Olgi Tokarczuk, Antoni Lloyd-Jones, Michała Lipszyca, Macieja Świerkockiego, Michała Kłobukowskiego, Jerzego Jarniewicza, Marii Poprzęckiej, Wiesława Juszczaka, literackie performanse inspirowane twórczością wybranych autorów, sparing tłumaczy oraz uroczystość wręczenia Nagrody Prezydenta Miasta Gdańska za Twórczość Translatorską im. Tadeusza Boya-Żeleńskiego, która odbędzie się 10 kwietnia o godz. 20.00 w Gdańskim Teatrze Szekspirowskim.

„Odnalezione w tłumaczeniu” to młody i nietypowy – bo poświęcony przede wszystkim sztuce translacji – festiwal literacki, który daje możliwość spojrzenia na literaturę z nieco innej perspektywy. Spotkania to największe wydarzenie literackie w Polsce poświęcone tłumaczom i dyskusjom o przekładzie.

Tegoroczne Spotkania poświęcone są przekładom z języka angielskiego i rozpoczną się w czwartek, 9 kwietnia w Gdańskim Teatrze Szekspirowskim. W panelach dyskusyjnych tego dnia wezmą udział: Anna Cetera, Marta Gibińska, Jerzy Limon, Michał Mizera, Magda Heydel, Wiesław Juszczak, Dariusz Czaja, Olga Tokarczuk i tłumacze jej książek: Milica Markić, Jana Unuk,Jennifer Croft, Ostap Śliwiński oraz Tomasz Pindel. Porozmawiają, o przekładzie, który „Jak krew, może uratować życie (tekstu)”, o tym, czy przekład ma swoje „życie po życiu”, o relacjach między pisarzem a jego tłumaczami oraz na temat polskich przekładów dzieł Szekspira.

Dopełnieniem programu i paneli dyskusyjnych trzech dni „Odnalezionego w tłumaczeniu” jest cykl performansów „Wszystko się ze sobą łączy” inspirowanych twórczością zaproszonych gości: Julii Fiedorczuk, Olgi Tokarczuk i Ignacego Karpowicza reżyserowanych przez Martę Ziółek, Katarzynę Szyngierę i IP Group.

Drugiego dnia Spotkań (10 kwietnia) tłumacze, pisarze i czytelnicy porozmawiają o literaturze polskiej na rynku anglojęzycznym, literaturze postkolonialnej, przekładzie pomiędzy obrazem a słowem oraz o tłumaczeniu poezji. „Odnalezione w tłumaczeniu” wspiera znakomite przekłady pojawiające się na rynku wydawniczym i dlatego Spotkaniom towarzyszyć będzie panel poświęcony wydanej wspólnie przez Instytut Kultury Miejskiej i Biuro Literackie antologii poetek angielskich pt. „Poetki z Wysp” w tłumaczeniu Jerzego Jarniewicza i Magdy Heydel. Piątkowe dyskusje odbędą się na Uniwersytecie Gdańskim oraz w Instytucie Kultury Miejskiej, a wśród gości i rozmówców znajdują się m.in..: Antonia Lloyd-Jones, Bill Martin, Ursula Phillips, Soren Gauger, Szymon Kloska, Małgorzata Szczurek, Krzysztof Umiński, Michał Lipszyc, Urszula Kropiwiec, Maria Poprzęcka, Grzegorz Jankowicz. W sparingu tłumaczy zmierzą się Barbara Kopeć-Umiastowska i Maciej Świerkocki.

Ważnym wydarzeniem drugiej edycji „Odnalezionego w tłumaczeniu” będzie, po raz pierwszy, wręczenie Nagrody Prezydenta Miasta Gdańska za Twórczość Translatorską im. T. Boya-Żeleńskiego, które odbędzie się 10 kwietnia o godz. 20.00 w Teatrze Szekspirowskim. Nominowani tłumacze to: Elżbieta Cygielska (język węgierski), Jan Gondowicz (m.in. język francuski), Michał Kłobukowski (język angielski), Halina Kralowa (język włoski), Małgorzata Łukasiewicz (język niemiecki), Maryna Ochab (język francuski), Jacek Poniedziałek (język angielski).

W sobotę, 11 kwietnia tematy spotkań to powieści wielojęzyczne, tłumaczenia dla teatru, sytuacja tłumaczy na rynku książki oraz tłumaczenia literatury z „półki wysokiej, niskiej i tej co pomiędzy”. Gośćmi będą m.in.: Ignacy Karpowicz, Szczepan Twardoch, Julia Fiedorczuk, Justyna Czechowska, Olga Tokarczuk, Jacek Poniedziałek, Piotr Gruszczyński, Michał Kłobukowski, Barbara Kopeć-Umiastowska, Maciej Świerkocki, Małgorzata Szczurek, Dobromiła Jankowska, Zofia Król.

Program Spotkań współtworzyły wybitne tłumaczki, jednocześnie osoby działające aktywnie na rzecz promocji przekładu: Magda Heydel, Urszula Kropiwiec i Justyna Czechowska. Dzięki różnym doświadczeniom, odrębnym zainteresowaniom i specjalizacjom udało im się stworzyć koncepcję i program, która w sposób ciekawy i szeroki odnosi się do zjawiska przekładu literackiego.

---

Więcej informacji o Spotkaniach (sylwetki gości "Odnalezionego w tłumaczeniu", tłumaczy nominowanych do Nagrody, opis wydarzeń poprzedzających) znajduje się na stronie www.odnalezionewtlumaczeniu.pl oraz na profilu „Odnalezionego w tłumaczeniu” na Facebooku: www.facebook.com/odnalezionewtlumaczeniu.

Patroni medialni Spotkań: Trójka – Polskie Radio, Tygodnik Powszechny, Xięgarnia.pl, lubimyczytac.pl, booklips.com, Dziennik Bałtycki, trójmiasto.pl, Radio Gdańsk

Organizator: Instytut Kultury Miejskiej

Partnerzy: Stowarzyszenie Tłumaczy Literatury, Gdański Teatr Szekspirowski, Uniwersytet Gdański

---

Rada Programowa Gdańskich Spotkań Tłumaczy „Odnalezione w Tłumaczeniu” 2014

Magda Heydel (ur. 1969) - wykłada teorię i praktykę przekładu literackiego na Wydziale Polonistyki UJ, jest kierownikiem Podyplomowych Studiów dla Tłumaczy Literatury i redaktorką naczelną czasopisma „Przekładaniec” poświęconego zagadnieniom translatologii. Ostatnio wydała „Gorliwość tłumacza. Przekład poetycki w dziele Czesława Miłosza” oraz antologię „Polska myśl przekładoznawcza” (z P. Bukowskim). Tłumaczy literaturę języka angielskiego, m.in. Virginię Woolf, Josepha Conrada, Dereka Walcotta i Seamusa Heaneya. Laureatka nagrody Literatury na Świecie za przekład prozy.

Urszula Kropiwiec (1965) – menedżerka kultury i tłumaczka z języka hiszpańskiego. W latach 1999 – 2014 kierowała przedstawicielstwem Szwajcarskiej Fundacji dla Kultury Pro Helvetia w Europie Środkowo-Wschodniej. Opublikowała przekłady autobiografii Rainalda Arenasa „Zanim zapadnie noc” i dwóch książek innego kubańskiego dysydenta - Guillerma Cabrery Infante, „Ona śpiewała bolera” i „Moja wina, bo tańczyłem cza-czę”. Prowadziła zajęcia warsztatowe z przekładu literackiego na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie także współorganizowała konferencje translatologiczne „Między oryginałem a przekładem” i była współredaktorką serii pod tym samym tytułem.

Justyna Czechowska (ur. 1979) – literaturoznawczyni, animatorka kultury, tłumaczka ze szwedzkiego i norweskiego, autorka artykułów, antologii i wywiadów. Współzałożycielka Fundacji na rzecz Badań Literackich i Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury. Pracowała między innymi jako nauczycielka kreatywnego pisania i agentka literacka. Swoje przekłady publikowała w czasopismach w Polsce i w Skandynawii. Przełożona przez nią książka Kristin Berget "Der ganze Weg" była nominowana w drugiej edycji konkursu Europejski Poeta Wolności. Wraz z Piotrem Kieżunem prowadzi debaty na Poddaszu Kultury Liberalnej zatytułowane "Piątek: literatura!". Od 2009 roku związana z Duńskim Instytutem Kultury, a od 2014 także z wydawnictwem Marginesy.

Historia Spotkań

Gdańskie Spotkania Tłumaczy Literatury „Odnalezione w tłumaczeniu” mają formę festiwalu literackiego - wydarzenia odbywające się w jego ramach (rozmowy, warsztaty, panele dyskusyjne, akcje artystyczne) otwarte są dla szerokiej publiczności. Program pierwszej edycji Spotkań (25-27 kwietnia 2013) zbudowany został wokół literatury i języków skandynawskich. Debiut „Odnalezionego w tłumaczeniu” został bardzo wysoko oceniony przez media, środowisko literackie i licznie zgromadzoną publiczność, dowodząc, że festiwal tego typu jest potrzebny i ważny.

Wśród gości, którzy przyjęli nasze zaproszenie w 2013 r. znaleźli się najznamienitsi polscy i szwedzcy pisarze i tłumacze (m.in. Adam Zagajewski, AndersBodegård, Marek Bieńczyk, Szczepan Twardoch, Stefan Ingvarsson, Joanna Bator, Jerzy Jarniewicz, Adam Pomorski, Jacek Dehnel i wielu innych). Gwiazdą wydarzenia była szwedzka powieściopisarka Majgull Axelsson.

Spotkania odbywają się w trybie dwuletnim, naprzemiennie z Festiwalem Europejski Poeta Wolności. Jego organizatorami są Instytut Kultury Miejskiej.

PROGRAM POPRZEDZAJĄCY | styczeń-kwiecień 2015, Gdańsk

16 stycznia – 21 marca

Warsztaty dla tłumaczy literatury anglojęzycznej na język polski

PROWADZENIE: Agnieszka Pokojska

5 marca – 2 kwietnia

Adaptacje-interpretacje-szaleństwo – cykl filmowych adaptacji dzieł Wiliama Szekspira (kuratorka cyklu: Olga Katafiasz)

W ramach cyklu pokazane zostaną następujące filmy: „Hamlet” (reż. Svend Gade, Heinz Schall), „Burza” (reż. Julie Taymor), „Anielskie rozmowy” oraz „Burza” (reż. Derek Jarman), „Moje własne Idaho” (reż. Gus Van Sant), „Ofelia” (reż. Claude Chabrol).

Każdy z pokazów połączony będzie z prelekcją poprzedzającą film i dyskusją po jego zakończeniu. Pokazy odbywają się w sieni Instytutu Kultury Miejskiej, w czwartki o godz. 18.00.

7-9 kwietnia

Warsztaty dla licealistów realizowane wspólnie ze Stowarzyszeniem Tłumaczy Literatury

PROWADZENIE: Krzysztof Umiński, Julia Fiedorczuk i Piotr Paziński

7-9 kwietnia, Instytut Kultury Miejskiej

Warsztaty tłumaczenia współczesnych utworów dramaturgicznych

PROWADZENIE: Małgorzata Semil

9-10 kwietnia, Instytut Kultury Miejskiej

Warsztaty krytyki przekładu

PROWADZENIE: Jerzy Jarniewicz

9 kwietnia, godz. 10.00, Instytut Kultury Miejskiej

Warsztat zamknięty dla grupy ukraińskich tłumaczy

9 kwietnia, godz. 15.00, Teatr Szekspirowski

Projekt umowy modelowej między tłumaczem a wydawcą i jego zagraniczne pierwowzory – spotkanie wewnętrzne przeznaczone dla gości festiwalu.

Wiele krajów europejskich posiada modelową umowę między tłumaczem a wydawcą, na którą obie strony mogą się powoływać, konstruując kontrakt na tłumaczenie książki. Są w niej zawarte m. in. minimalne stawki dla tłumacza i warunki korzystania z przekładu. Stowarzyszenie Tłumaczy Literatury stworzyło podobną umowę, którą przedstawiło Polskiej Izbie Książki. Ale droga do porozumienia nie jest łatwa. Dlatego sięgniemy po doświadczenia kolegów ze Szwecji (Jan Henrik Swahn) i Wielkiej Brytanii (Antonia Lloyd-Jones), by dowiedzieć się, jak dalej procedować w tej niezwykle ważnej dla nas sprawie. 

UCZESTNICY: Antonia Lloyd-Jones, Jan Henrik Swahn, Dominika Szymańska-Cieśla; PROWADZENIE: Justyna Czechowska

PROGRAM | 9-11 kwietnia 2015, Gdańsk

9 kwietnia (czwartek)

Teatr Szekspirowski (ul. W Bogusławskiego 1)

17.00 inauguracja Spotkań

17.10-17.30 Przekłady, jak krew, ratują życie (tekstu) – wykład Marty Gibińskiej

17.30-18.30 Szekspir i Shakespeare

UCZESTNICY: Marta Gibińska, Anna Cetera, Jerzy Limon; MODERACJA: Michał Mizera

18.30-19.00 Cykl Wszystko się ze sobą łączy: performans w reż. Marty Ziółek inspirowany twórczością Julii Fiedorczuk

19.00-19.15 PRZERWA

19.15-20.15 Przekład: życie po życiu

UCZESTNICY: Wiesław Juszczak, Dariusz Czaja; MODERACJA: Magda Heydel

20.15-21.30 „Odnalezione w tłumaczeniu” i Instytut Książki zapraszają na spotkanie Pisarka i jej tłumacze: Olga Tokarczuk

UCZESTNICY: Olga Tokarczuk, Milica Markić, Jana Unuk, Jennifer Croft, Ostap Śliwiński; MODERACJA: Tomasz Pindel

21.30-22.00 Cykl Wszystko się ze sobą łączy: performans IP Group inspirowany twórczością Olgi Tokarczuk

10 kwietnia (piątek)

Uniwersytet Gdański, Wydział Filologiczny (ul. Wita Stwosza 55, aula 1.48)

10.00-11.40 (2 panele po 50 min)

Literatura polska na rynku anglojęzycznym

UCZESTNICY: Antonia Lloyd-Jones, Bill Martin, Jennifer Croft, Ursula Phillips, Soren Gauger; MODERACJA: Tomasz Pindel, Szymon Kloska

Literatura postkolonialna po polsku: obecność/nieobecność

UCZESTNICY: Małgorzata Szczurek, Krzysztof Umiński, Michał Lipszyc, Tomasz Pindel; MODERACJA: Urszula Kropiwiec

11.40-12.00 PRZERWA

12.00-13.00

Sparing tłumaczy: Barbara Kopeć-Umiastowska i Maciej Świerkocki

PROWADZENIE: Marcin Szuster

13.00-14.00 - wykład

Instytut Kultury Miejskiej (ul. Długi Targ 39/40)

17.00-18.00 Przekład między obrazem a słowem

UCZESTNICY: Maria Poprzęcka, Jerzy Jarniewicz; MODERACJA: Grzegorz Jankowicz

18.00-18.30 Cykl Wszystko się ze sobą łączy: performans inspirowany twórczością Ignacego Karpowicza

18.30-19.30Rymy żeńskie. Wokół antologii poetek brytyjskich

Spotkanie z tłumaczami antologii „Poetki z Wysp” Jerzym Jarniewiczem i Magdą Heydel

Teatr Szekspirowski (ul. W. Bogusławskiego 1)

20.00-22.00 uroczystość wręczenia Nagrody za Twórczość Translatorską im. Tadeusza Boya-Żeleńskiego. W programie:

Przekład a sprawa polska – spotkanie z nominowanymi do Nagrody: Elżbietą Cygielską, Janem Gondowiczem, Michałem Kłobukowskim, Haliną Kralową, Małgorzatą Łukasiewicz, Maryną Ochab, Jackiem Poniedziałkiem

oraz wręczenie Nagrody

11 kwietnia (sobota)

Teatr Szekspirowski (ul. W. Bogusławskiego 1)

11.00-12.00 Polszczyzna wielojęzyczna

UCZESTNICY: Ignacy Karpowicz, Julia Fiedorczuk, Szczepan Twardoch, Olga Tokarczuk; MODERACJA: Justyna Czechowska

12.00-13.00 O tłumaczeniu dla teatru dzisiaj

UCZESTNICY: Monika Muskała, Jacek Poniedziałek, Piotr Gruszczyński;

MODERACJA:Małgorzata Dziewulska

13.00-13.30 PRZERWA KAWOWA

13.30-14.30 Półka wysoka, półka niska i to, co pomiędzy

UCZESTNICY: Michał Kłobukowski, Barbara Kopeć-Umiastowska, Maciej Świerkocki; MODERACJA: Anna Topczewska

14.30-15.30 Tłumaczenia i tłumacze na rynku książki

UCZESTNICY: Małgorzata Szczurek, Dobromiła Jankowska, Adam Pluszka; MODERACJA: Zofia Król