Previous następna
Nr 5/2012 ...
Nr 4/2012 ...
Nr 3/2012 ...
Nr 1-2/2012 ...
nr 12/2011 ...
Nr 11/2011 ...
Nr 8-10 ...
Nr 7/2011 ...
Nr 6/2011 ...
Nr 5/2011 ...
Nr 3-4/2011 ...
Nr 1-2/2011 ...
Nr 9/2010 ...
Nr 7-8/2010 ...
Nr 6/2010 ...
Nr 5/2010 ...
Nr 3-4/2010 ...
Nr 1-2/2010 ...
Nr 12/2009 ...
Nr 11/2009 ...
Nr 10/2009 ...
Nr 9/2009 ...
Nr 7-8/2009 ...
Nr 6/2009 ...
Nr 5/2009 ...
NR 3/2009 ...
Nr 2/2009 ...
Nr 1/2009 ...

Anna Kapusta Sztuka kontaktu - praktyka obecności

Kontakt oraz obecność w kontakcie tu i teraz to dwa pojęcia, które – w najróżniejszych kontekstach rozwojowych – robią od lat zawrotną karierę. I jak to z takimi popularnymi hasłami bywa, najczęściej stają się one sloganami. Bo niby są one ciągle w zasięgu naszej uwagi, ale jakoś tak potykamy się o nie bezmyślnie i pędzimy dalej. Chcę się podzielić z Tobą ćwiczeniem z kontaktu, które nazywam praktyką obecności i wykonuję je wtedy, kiedy tylko się da. Czyli codziennie, bo codzienność to czasoprzestrzeń dla rozwoju (bogatsza niż niejedna oferta warsztatowa).

Bądź w kontakcie, zauważaj!

Zaplanuj któregoś dnia, że od rana do wieczora będziesz obserwować wybrane cechy i zachowania wszystkich napotykanych osób. Na przykład zwracaj uwagę na to, w jaki sposób ludzie się dziś uśmiechają i jak okazują Ci złość. Może to być też inny zestaw obserwacyjny, wszystko według Twojego pomysłu. To połowa ćwiczenia, bo znacznie ważniejszą jest jego druga część, a mianowicie zauważanie, jak Ty reagujesz na te zaobserwowane uśmiechy i sygnały złości (lub innych emocji). Stawiaj sobie pytania: jak to na mnie działa, co to ze mną robi i co ja z tym robię wtedy, kiedy obserwuję sytuację? Kluczem do zadania jest moment, który ja nazywam okienkiem zauważania. Chodzi właśnie o tę chwilę, jaka następuje pomiędzy zarejestrowaniem przez nas cechy lub zachowania danego człowieka, a naszą reakcją. Okienko zauważania to taki przełącznik pomiędzy bodźcem a reakcją, czyli miejsce na nasze zatrzymanie, oddech i refleksyjność. To, co zauważone, już nie miota nami. Zauważone, to złapane i przejęte. To jest podstawa sztuki kontaktu.

Zauważaj, a będziesz zauważany!

Sztuka codziennego kontaktu jest częścią szerszej perspektywy praktyki świadomej obecności. Być w kontakcie, to znaczy być obecnym, a być obecnym to umieć zauważać rzeczywistość taką, jaką ona jest w sytuacji jej wydarzania się. Już po kilku obserwacjach wybranych osób, ich cech i zachowań, dostrzeżesz bardzo prostą regułę przepływu uwagi pomiędzy obserwowaną osobą i jej obserwatorem (Tobą). Zobaczysz, że poświęcenie komuś uwagi przez obserwatora, skutkuje obejmowaniem go uwagą przez osobę obserwowaną. Uwaga za uwagę. Uwaga to taki krążący dar, który zawsze jest zwrotny. Zauważaj, a będziesz zauważony. Osoby poświęcające uwagę innym są lepiej pamiętane i postrzegane jako życzliwsze oraz wartościowsze. Sprawdziłam to. Doświadczyłam prawdziwości tej zasady w bardzo konkretnej sytuacji, kiedy kasjerka w banku, po pracy i po tak zwanych „godzinach”, zadzwoniła do mnie z informacją, że chętnie odda mi od razu zapomnianą przeze mnie książkę. Umówiła się ona na jej odbiór specjalnie, obdarzając mnie komentarzem, że „głupio by jej było trzymać w niepewności tak życzliwą osobę”. Czując się zauważoną nawet w tak rutynowym, formalnym kontakcie, odpowiedziała mi własnym zaangażowaniem. Tak działa praktyka obecności. Zauważony, zauważy także nas. To siła kontaktu.

Praktykuj obecność!

W kilku różnych tradycjach medytacyjnych mówi się o najbardziej wymagającym wymiarze twórczej obecności w świecie, jakim jest de facto skuteczne zarządzanie uwagą na co dzień. Oczywiście pisma specjalistów od medytacji nie operują tym słownictwem z zakresu zarządzania sobą (czyli najważniejszym zasobem w naszym życiu). Także w każdej z oficjalnie uznanych szkół i orientacji terapeutycznych wątek uwagi poświęcanej zaangażowanemu kontaktowi z rzeczywistością, a więc okolicznościami, ludźmi i faktami, na które chcemy mieć wpływ w naszym życiu, sprowadza się do treningu umiejętności dostrzegania szczegółów, a następnie abstrahowania z nich adekwatnych dla nas rozwiązań. Bo nie ma w życiu scenariusza dobrego dla wszystkich i w każdych okolicznościach. Wspólnym mianownikiem dla rozwiązywania życiowych problemów jest zawsze uwaga i świadoma obecność z nią związana. Można się jej nauczyć i korzystać z jej skutecznych strategii. Patrząc wnikliwie, bez uprzedzeń i z zawieszeniem nieużytecznych schematów z przeszłości, jesteśmy w stanie nauczyć się widzieć osoby, sytuacje i sprawy tak, „jakby widziane one były przez nas po raz pierwszy”, jak to określa jedna ze strategii psychoterapii Gestalt. Sztuka kontaktu to zwyczajny i codzienny trening obecności. Nie ma w tej praktyce oczekiwania na cud ani innych, komercyjnych obietnic bez pokrycia. Jest za to wysiłek w kontakcie, zaangażowana obecność i gotowość do ponawiania realizacji celu. To praca na tu i teraz.

 

Anna Kapusta – twórczyni i praktyczka koncepcji tekstoterapii kulturowej, czyli propagatorka wspierania procesów rozwojowych i terapeutycznych tekstami kultury (słowem i obrazem).

https://pl.linkedin.com/in/anna-kapusta-08111853

opal copy